Boek recensie ‘Leef meer, denk minder’
Stop met piekeren en start met leven! Bij het intoetsen van deze zoektermen kreeg ik 162.000 hits! De GGZ is zwaar overbelast en de wachttijden zijn enorm. Wat is er aan de hand en wat kunnen we eraan doen?
Leef meer, denk minder – ‘Handboek om gepieker onder controle te krijgen’
Kunnen we onze problemen zelf oplossen of hebben we daar anderen voor nodig? Helpt een boek zoals dit, getiteld Leef meer, denk minder, ons dan om zelf aan de slag te gaan of is dit het zoveelste ‘doe het zelf’ boek dat wil profiteren van de coronacrisis?
Leef meer, denk minder is niet het zoveelste hulpboek of Stop met piekeren voor Dummies handleiding. Het is een handboek dat je helpt om je gedachten en gepieker onder controle te krijgen en je weer goed te voelen. Hoe? Door metacognitieve therapie te volgen. Wat is dat voor therapie?
De meeste mensen die last hebben van depressieve gevoelens krijgen cognitieve therapie al dan niet in combinatie met medicatie. Het doel van cognitieve therapie is om problemen en trauma’s in kaart te brengen en te verwerken of negatieve gedachten in een meer realistische richting te sturen.
Het doel van metacognitieve therapie daarentegen, is dat je de focus niet op jezelf legt; dat je niet op zoek gaat naar de oorzaken, bijvoorbeeld in je jeugd, van je piekergedachten of depressieve gevoelens. Nee, je legt de focus buiten jezelf en richt je op het leven zelf. Op deze manier krijg je controle over je gedachten en gepieker.
Dat klinkt simpel maar hoe doe je dat dan?
Kort gesteld komt het erop neer dat je een andere houding aanneemt ten opzichte van je negatieve gedachten en gevoelens. Pia Callesen, de auteur van Leef meer, denk minder beschrijft dit als volgt: Je kunt je vrijmaken van belemmeringen, overtuigingen en verwachtingen: dit vraagt focus en geduld. Je gaat op reis uit je hoofd naar het leven en deze reis kent verschillende fasen.
De eerste fase is je bewust zijn van je gepieker en geloven dat je dat zelf kunt sturen (zelfcontrole). De volgende fase is het formuleren van je wensen en dromen. Deze wensen en dromen ontstaan als je deelneemt aan het leven en niet als je thuis blijft zitten piekeren. Om die dromen en wensen te realiseren maak je een plan. Want, zo stel Callesen, als je stopt met piekeren heb je heel veel tijd over om plannen te maken.
Callesen beschrijft het aan de hand van een voorbeeld: De wekker gaat om 7 uur en het hoofd en lichaam schreeuwen van tegenzin om op te staan. Wat doen we? Er zijn verschillende mogelijkheden. Onze strategieën bepalen of het gemakkelijk is voor ons om uit bed te komen. De eerste strategie is blijven liggen en wachten tot je vanzelf zin krijgt om op te staan. Die kans acht ik trouwens zelf niet zo groot.
De tweede is om je gedachten aan opstaan te onderdrukken: je houdt ze op afstand of schuift ze uit je hoofd. De derde manier is om jezelf met peptalk uit bed te praten met bijvoorbeeld een lekker kopje koffie in het vooruitzicht. En de vierde methode is om je te vermannen door tegen jezelf te schelden dat je ook altijd zo’n luilak bent en jezelf verwijten dat het toch niet zo moeilijk is om gewoon een keer op tijd op te staan. Alle beschreven (vier) strategieën werken niet goed. Schelden vermindert je eigenwaarde en door te piekeren kom je echt niet in een beter humeur. En dat trucje van dat kopje koffie werkt morgen echt niet meer, want dat kende je immers al….
De beste strategie is je gedachten op afstand te houden, je te focussen om op te staan en per keer een stap daarin te doen en het gebrek aan zin en motivatie te negeren. En je zult merken dat hoe meer je je aan je plan houdt en dingen doet zonder dat ze je energie kosten, hoe meer je zult ervaren dat je onafhankelijk van je gevoelens en gedachten kan handelen.
Op deze manier leer je gedachten en handelingen van elkaar te scheiden: dit uitgangspunt staat centraal in de Metacognitieve gedragstherapie (MGT). Het is een instrument om controle te krijgen over je gedachten en je gepieker door je focus te verplaatsen naar het leven, buiten jezelf.
Als je lichte klachten hebt kun je met behulp van dit boek zelf aan de slag.
Als je je problemen zwaarder zijn dan raadt Callesen aan professionele hulp te zoeken. En bij twijfel altijd een arts raadplegen!
Ik sta vanaf morgen fluitend om 7 uur op! Jij ook?
