Boek recensie ‘De mens als duurloper’

Eigenwijs en een tikje zonderling? Ja, zo mag je Jan Knippenberg wel typeren. Een volhouder die naast zijn gezin en baan als leraar geschiedenis lange afstanden liep.

Wie de documentaire bij NPO 1 gezien heeft en ook zijn broer en anderen dicht om Jan heen hebben gehoord en gezien zullen dat zeker beamen. Ik was nieuwsgierig naar zijn boek om een aantal redenen; ik ben zelf hardloper op de langere afstanden vanaf de marathon; ik ben running therapist en ondernemer. Ik hoopte op een aantal van deze vlakken inspiratie op te doen aan de hand van ‘De mens als duurloper’.

‘De mens als duurloper’ is samengesteld door de erven van Jan Knippenberg. Zijn familie,in de persoon van zijn zoon Mikel en Jans broers hebben aan de hand van citaten en teksten een mooi boek samengesteld.

Zijn duurlopers verveelde marathonlopers voor wie ver (de marathon is 42.195 meter lang) nog niet ver genoeg is? Uit ‘De mens als duurloper’ blijkt het tegenovergestelde. De mens was in vroeger tijden een duurloper op verre afstanden, 100 mijl of verder. Toen was het nog geen sport maar pure noodzaak om boodschappen over te brengen of om je kudde bijeen te houden. Nu zie je tienduizenden mensen per jaar marathons lopen en voor een aantal van hen is dat niet ver genoeg. Ondersteund door techniek, voeding en speciaal schoeisel treft men overal en nergens hardlopers aan. Dat was niet het beeld dat Jan voor ogen had bij zijn vaak barre tochten. GPS was er nog niet en het aantal keren dat hij vloekend en tierend om moest keren omdat zijn broer die hem begeleide, de kaart niet goed gelezen had, waren ontelbaar.

In mooi historisch perspectief wordt de oorsprong van het hardlopen geschetst. In een apart hoofdstuk wordt aandacht besteed aan het hardlopen in het Westen, als tegenhanger van de Indiase loper. Na de historische beschouwingen over het hardlopen word ik aangenaam verrast met acht prachtige en uitgebreide portretten van ultralopers. Ook een portret van Jan zelf is in dit boek opgenomen; uiteraard zou ik haast zeggen. En naast de tekst staat er ook een aantal zwart-wit afdrukken van onder andere de voeten van Jan na een ultraloop en een print van zijn grafsteen op De Hogeberg op Texel, zijn lievelingsterrein om op blote voeten over het strand hard te lopen. Op zijn graf is een hardloper (Jan) met zijn hond te zien.

Jan maakt korte metten met een diepgewortelde misopvatting over ultralopers. Ultralopers zijn geen ‘masochisten met ingevallen koppies die stoïcijns hun verstand ingesteld hebben op het louter kilometers draaien met de knop op dom en die zich met hun magere lichamen voortslepen door de diepste diepten van de hel’. Volgens Jan ‘blijft er iets jeugdigs in die koppies. Expressie. Iedereen kan zien dat er wat met hen (ultralopers) gebeurd is. The art of endurance komt met de jaren en zij is geen bevlieging om welvaartskwaaltjes te bestrijden’.

Voor een dergelijke opvatting en voor de vele ultralopen die Jan onder primitieve omstandigheden heeft afgelegd kan ik alleen maar diep respect hebben.

Mijn bewondering voor deze man en voor dit boeiende boek geeft mij inspiratie voor mijn volgende duurloop en levert mij energie voor mijn volgende ondernemersopdracht.

Jan bedankt!