Boek recensie ‘Het juiste doen als niemand kijkt’
In deze bijzondere tijd resoneren naast covid en pandemie de woorden leiderschap, ethiek en reflectie. Doordat onze maatschappij in zekere zin tot stilstand is gekomen komt er tijd en ruimte vrij om na te denken over de dingen en activiteiten die we deden, doen en straks willen doen.
Het juiste doen als niemand kijkt – ‘Stappenplan voor integer leiderschap’.
Daarnaast doemt dan natuurlijk ook de onvermijdelijke vraag op of we deze zaken dan goed deden, doen en willen blijven doen en wellicht ook nieuwe activiteiten willen gaan ontplooien.
Zo ook dit praktische boek van Frank Peters, dat ons een stappenplan biedt om integer leiderschap te laten zien en je reputatie te managen. Dit is inmiddels het tweede boek van Peters dat ik recenseer. Het eerste boek ‘What are they saying about you’ verscheen in 2015 en biedt vijftig lessen om reputaties te managen.
Een belangrijke term die je in beide boeken terugvindt is ‘reputatievet’. Dit houdt in dat je een potje kunt breken bij je stakeholders zonder dat je reputatieschade oploopt. Dat vet bouw je op door voortdurend te werken aan een open en transparante relatie en communicatie met al je stakeholders. Dat kost tijd en geld, maar is het meer dan de moeite waard. Franks gezegde luidt: ‘Een goede naam komt te voet en gaat per twitter’ en dat is waar in deze digitale snelle wereld!
In dit nieuwe boek beschrijft Frank Peters vanuit drie perspectieven hoe je als organisatie of bestuurder invulling kunt geven aan de uitgangspunten van leiderschap in ethiek. Die perspectieven zijn: reputatiemanagement, integriteit en leiderschap. Elk hoofdstuk start met een uitspraak van een bekend filosoof. Zo opent het hoofdstuk ‘De weg van de meeste weerstand’ met een uitspraak van Aristoteles ‘Een verstandig mens jaagt niet het genot na, maar poogt de smart te ontlopen’.
Vanuit deze drie perspectieven krijg je inzichten in hoe dagelijks als ethisch leider te handelen. Hierbij gebruikt Peters de, mij zeer aansprekende zin, ‘Wat wordt er over jou, je organisatie gezegd als je niet in de kamer bent…..’
Om daar meer zicht op te krijgen en jouw reputatie en die van je organisatie (beter) te managen kun je met behulp van het zogenaamde integriteitsframe toewerken naar een persoonlijk stappenplan voor leiderschap in ethiek. Dit frame is een krachtige tekening die bestaat uit acht velden met daarin de werkwoorden: formuleren, onderzoeken, analyseren, beoordelen, besluiten, communiceren, interacteren en ten slotte evalueren. In het midden van het frame staat de term ‘omgevingsbewustzijn’: centraal thema van waaruit je handelt en dat centraal staat in je doen en laten; dat vormt immers je kompas voor integer leiderschap.
De tekeningen in het boek zijn krachtig in hun eenvoud en geven met één blik ook diegenen die meer visueel dan tekstueel zijn ingesteld een zetje in de juiste richting.
Elk hoofdstuk (er zijn er tien in totaal) is voorzien van een bijdrage van belangrijke Nederlandse denkers uit de filosofie en ethiek. Deze bijdrages, zoals bijvoorbeeld die van filosoof Rob van Es over samenwerken vanuit de bedoeling, geven een bredere context aan de onderwerpen en zijn een echte verrijking!
Kortom een handig en nuttig boek voor iedereen die ‘niet in de kamer is’.
In het boek staan verschillende werkmodellen. Het is jammer dat die niet zijn ingevuld aan de hand van concrete casussen. Bijvoorbeeld van virtuele organisaties. Gezien de jarenlange ervaring van Frank in zijn vak zou dat toch geen probleem mogen zijn.
Ik eindig met een spreuk van eigen hand: Niet ieder vet op de botten getuigt van een slechte gezondheid en dat geldt in het bijzonder voor reputatievet! Dat gun ik elke leider en elke organisatie.
